Angina – objawy, przyczyny, leczenie i zapobieganie chorobie zakaźnej

Angina, znana jako choroba zakaźna, to nie tylko powszechny problem zdrowotny, ale także wyzwanie diagnostyczne, które dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Charakteryzuje się ostrym zapaleniem błony śluzowej gardła i migdałków, a jej objawy mogą łatwo przypominać mniej groźne infekcje górnych dróg oddechowych. Jednakże, w przypadku anginy, nie można ignorować symptomów, ponieważ mogą prowadzić do poważnych powikłań. Zrozumienie przyczyn i rodzajów anginy, a także skutków jej leczenia, jest kluczowe dla zdrowia i dobrego samopoczucia. Jak więc rozpoznać tę chorobę i co zrobić, aby skutecznie z nią walczyć?

Angina choroba zakaźna – co to jest?

Angina to ostre zapalenie błony śluzowej gardła, które często obejmuje także migdałki podniebienne. To bardzo zaraźliwa infekcja o charakterze zakaźnym.

Schorzenie to przenosi się głównie drogą kropelkową, na przykład podczas kaszlu czy mówienia, ale można się nim zarazić również przez bezpośredni kontakt z osobą chorą.

Najczęściej wywołują je bakterie lub wirusy, rzadziej grzyby.

Ta dolegliwość, atakująca przeważnie migdałki, często objawia się silnym bólem gardła. Angina to częsta choroba, zwłaszcza wśród dzieci.

Rodzaje anginy – wirusowa, bakteryjna i inne

Zapalenie migdałków, potocznie zwane anginą, przybiera różne formy.

Typ wirusowy bywa zazwyczaj łagodniejszy – często towarzyszą mu kaszel i katar, a zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 7 do 10 dni.

Zupełnie inaczej wygląda odmiana bakteryjna. Najczęściej odpowiada za nią paciorkowiec, Streptococcus pyogenes. Charakteryzuje się nagłym początkiem: pojawia się wtedy silny ból gardła i wysoka gorączka. Ta forma wymaga leczenia antybiotykami i trwa co najmniej trzy do cztery dni, a często dłużej.

Znacznie rzadziej spotykana jest angina grzybicza; możliwa jest również postać wrzodziejąco-błoniasta zapalenia migdałków.

Przyczyny anginy – bakterie, wirusy i grzyby

Angina to ostre zapalenie migdałków gardłowych. Choć chorobę tę wywołują różne czynniki, najczęściej odpowiedzialne są za nią wirusy lub bakterie, a znacznie rzadziej grzyby.

Wirusy stanowią główną przyczynę większości infekcji gardła: u dzieci odpowiadają za 70 do 85% przypadków, a u dorosłych nawet za 90 do 95% infekcji.

Wśród wirusowych winowajców mogą znaleźć się między innymi:

• rynwirusy,
• koronawirusy,
• wirusy RS.

Angina bakteryjna jest często spowodowana przez paciorkowca ropnego (*Streptococcus pyogenes*). Angina grzybicza jest rzadkością i dotyka głównie osoby z osłabioną odpornością.

Choroba łatwo się rozprzestrzenia, przenoszona przez kropelki w powietrzu lub przez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą.

Jakie są objawy anginy – jak je rozpoznać?

Angina najczęściej zaczyna się od wyjątkowo dokuczliwego, silnego bólu gardła. Sprawia on, że przełykanie czegokolwiek – jedzenia czy picia – staje się bardzo trudne. Typowa jest również wysoka gorączka, nierzadko przekraczająca 38 stopni Celsjusza.

Do typowych objawów anginy należą:

• silny ból gardła,
• znacznie utrudnione przełykanie,
• wysoka gorączka,
• intensywne zaczerwienienie gardła,
• obrzęk migdałków,
• dreszcze,
• ból głowy,
• ogólne uczucie osłabienia,
• często wyczuwalne powiększone węzły chłonne.

W przypadku anginy bakteryjnej ból pojawia się zazwyczaj nagle i bywa znacznie bardziej nasilony. Dla jej ropnej postaci charakterystyczne są natomiast widoczne naloty na migdałkach – mają postać białych plamek lub skupisk ropy.

Z kolei angina wirusowa przebiega zazwyczaj łagodniej. Mogą jej towarzyszyć kaszel, katar, a czasem także bóle mięśniowe.

Szybkie rozpoznanie tych symptomów ma kluczowe znaczenie, ponieważ pozwala lekarzowi na wdrożenie odpowiedniego, skutecznego leczenia.

Jak przebiega diagnostyka anginy – jak ustalić przyczynę?

Podejrzenie anginy często pojawia się po dokładnym badaniu pacjenta, obejmującym wywiad dotyczący dolegliwości oraz oględziny gardła. Najważniejsze na tym etapie jest rozróżnienie, czy mamy do czynienia z infekcją wirusową, czy bakteryjną – w szczególności, czy przyczyną jest paciorkowiec.

Aby potwierdzić obecność paciorkowca, lekarz może zlecić dodatkowe badania. Najczęściej wykonuje się szybkie testy antygenowe, a w niektórych przypadkach konieczny jest również posiew wymazu z gardła.

W ocenie ryzyka infekcji paciorkowcowej lekarzom pomagają specjalne skale punktowe, takie jak skala Centora lub zmodyfikowana skala McIsaaca. Opierają się one na analizie konkretnych objawów:

• wysoka gorączka (powyżej 38°C),
• brak kaszlu,
• charakterystyczny nalot na migdałkach,
• powiększenie węzłów chłonnych szyi.

Postawienie właściwej diagnozy jest kluczowe, ponieważ decyduje o dalszym leczeniu. W przypadku potwierdzenia bakteryjnego podłoża anginy, niezbędna staje się terapia antybiotykowa.

Co warto wiedzieć o leczeniu anginy?

Jak leczyć anginę? To zależy od tego, co ją wywołało. Jeśli za infekcję odpowiada wirus, terapia jest objawowa. W takim przypadku najważniejszy jest:

• odpoczynek i nawadnianie organizmu – picie dużo płynów,
• sięgnięcie po standardowe leki, np. paracetamol czy ibuprofen, aby złagodzić ból i gorączkę,
• stosowanie pastylek do ssania, które przynoszą ulgę w gardle.

Zupełnie inaczej postępuje się, gdy przyczyną anginy są bakterie, najczęściej paciorkowce. Wówczas niezbędne są antybiotyki, a najczęściej przepisuje się fenoksymetylową penicylinę. Taka kuracja trwa zazwyczaj dziesięć dni.

Jest to kluczowe, by zapobiec poważnym powikłaniom. Nieleczona infekcja bakteryjna może prowadzić między innymi do zapalenia ucha czy zatok. Pamiętaj jednak, że antybiotyki są skuteczne wyłącznie przeciwko bakteriom, nie działają na wirusy!

Na co uważać przy powikłaniach anginy?

Nieleczona angina bakteryjna może prowadzić do szeregu poważnych konsekwencji.

Wśród częstych powikłań wymienia się ropień okołomigdałkowy, zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie zatok.

W rzadszych, ale wyjątkowo groźnych przypadkach, nieleczona infekcja może wywołać nawet zapalenie opon mózgowych lub zapalenie wsierdzia.

Warto wiedzieć, że choć powikłania te rzadziej dotyczą osób dorosłych, to u dzieci niestety występują znacznie częściej.

Dlatego tak ważna jest czujna obserwacja objawów i szybka reakcja. Zwracaj szczególną uwagę na nasilające się objawy, zwłaszcza na wysoką gorączkę i silny ból gardła.

To sygnały wymagające pilnej konsultacji lekarskiej.

• obserwuj nasilające się objawy,
• zwracaj szczególną uwagę na wysoką gorączkę i silny ból gardła,
• konsultuj niepokojące sygnały z lekarzem niezwłocznie.

Jak zapobiegać anginie?

Zapobieganie anginie jest proste, wystarczy pamiętać o kilku prostych zasadach.

Aby się nie zarazić, stosuj się do poniższych zaleceń:

• unikanie bliskiego kontaktu z osobami, które już chorują,
• codzienna higiena – regularne, dokładne mycie rąk,
• niekorzystanie ze wspólnych naczyń czy sztućców,
• budowanie silnej odporności organizmu poprzez zdrową, pełną warzyw i owoców dietę,
• regularny ruch,
• umiejętność radzenia sobie ze stresem.

Szczególnie czujni powinniśmy być w okresach wzmożonych zachorowań, czyli jesienią i zimą. Wtedy ryzyko infekcji rośnie, zwłaszcza u dzieci w wieku szkolnym, dlatego u nich dbłość o higienę nabiera podwójnego znaczenia.

A jeśli mimo wszystko pojawią się pierwsze symptomy, nie zwlekaj z wizytą u lekarza – szybka reakcja pozwala często zahamować rozwój choroby.

Treść powstała w oparciu o materiały dostępne na angina choroba zakaźna.